Reflexen
Sinds kort ben ik te weten gekomen wat de invloed kan zijn van niet geïntegreerde reflexen. In de 18 jaar dat ik voor de klas heb gestaan, heb ik nog nooit iets gehoord over de werking van reflexen. Ook op de Pabo heb ik hier niets over geleerd, en dat terwijl het de basis is van je ontwikkeling! Na jarenlang zoeken zijn we erachter gekomen dat onze dochter van 12 heel veel reflexen niet heeft geïntegreerd in haar lichaam. Hierdoor kan ze niet tot leren komen. Om mijn dochter te kunnen helpen ben ik een zoektocht begonnen om meer te weten te komen over de werking van reflexen.
Als een baby wordt geboren zorgen primaire reflexen ervoor dat de baby zich kan gaan ontwikkelen. Reflexen zijn automatische bewegingen die worden geregeld door onze hersenstam, dit gebeurt dus allemaal onbewust. Als een baby niet wilt drinken, kun je bijvoorbeeld de handpalm masseren. In een reflex gaat het mondje dan open en dicht. Als je een baby neerlegt op de grond, dan zal in een reflex het hoofdje omhoog gaan. Op deze manier worden de nekspieren getraind. Dit gebeurt allemaal onbewust, zonder erbij na te denken. Zonder deze reflexen zou het kind niet overleven. Primaire reflexen zorgen dus voor overleving en bescherming. Ze vormen de start van de ontwikkeling van het jonge kind.
De reflexen ontstaan al in de baarmoeder. Het eerst reflex dat ontstaat is de terugtrekreflex. Het is het reflex dat ervoor zorgt dat het vruchtje gaat bewegen. In de eerste zes maanden gaan de reflexen over in bewuste bewegingen. De reflexen trekken zich terug in de hersenstam en blijven daar ongemerkt aanwezig. In geval van gevaar zullen de reflexen weer actief worden. Op deze manier kun je overleven in gevaarlijke situaties. In sommige gevallen verloopt de ontwikkeling niet helemaal zoals het is bedoeld en blijven de reflexen nog actief. Je kunt dan allerlei klachten krijgen zoals slechte concentratie, snel gefrustreerd zijn, visuele problemen, houterige motoriek, snel last van licht en geluid. Het leren komt dan ook niet op gang. Vaak zie je dat er veel gedaan wordt om de klachten te verminderen of te verhelpen, maar de echte oorzaak wordt niet aangepakt.
Wat zie je in de klas?
Wat zie je aan de motoriek?
Niet goed in gym of een hekel hebben aan gym
Onhandig
Vaak struikelen
Vaak iets stoten of ergens tegenaan lopen
Op de tenen lopen
Een kromme, ingezakte houding
Moeite met huppelen
Moeite met hinkelen
Houterig
Moeite met stilzitten
Kan niet goed op een stoel blijven zitten, zit bijvoorbeeld met de voeten op het zitvlak
Friemelt of wiebelt veel
Zit met de neus dicht op het werk
Verkrampte pengreep
Slecht handschrift
Moeite met aan de kantlijn beginnen
Slechte balans
Tijdens het knippen gaat de mond open en dicht
Tijdens het schrijven of tijdens het geconcentreerd bezig zijn hangt de tong uit de mond
Moeite met netjes eten (de pasta en pindakaas mondjes!)
De w-zit
Wat zie je in het gedrag?
Beweeglijk
Heeft moeite met luisteren
Slechte concentratie
Onthoud slecht (werkgeheugen werkt niet optimaal!)
Kort lontje
Kan dichtklappen, bevriezen
Kan soms afwezig zijn
Dwangmatig gedrag
Slecht slapen
Welke leerproblemen kunnen zich voordoen?
Niet willen lezen
Moeite met spraak- en taal
Rijmen is lastig
Onderscheiden van klanken is lastig
Kleine woordenschat
Visualiseren is lastig
Trage verwerkingssnelheid
Volgorde onthouden is lastig, bij schrijven, tellen, spelling, lezen (de klanken moet je kunnen onthouden)
Stap voor stap procedures doen bij bijvoorbeeld spelling
Plannen is lastig
Verschil tussen tijdbegrippen is lastig. Morgen, vandaag wordt door elkaar gehaald.
Klokkijken op een analoge klok lukt niet.
Links en rechts verwarren
P,b en d verwarren
Wat zijn de sociaal emotionele kenmerken?
Last van angsten, bijvoorbeeld bang in het donker
Faalangstig
Contact maken is lastig
Oogcontact maken is lastig
Hooggevoelig
Schrikt snel, bijvoorbeeld van hard geluid of van het verheffen van de stem van de leerkracht
Weinig zelfvertrouwen
Gespannen
Kan snel in paniek zijn
Voorschoolse/ buitenschoolse motorische kenmerken kunnen zijn:
Niet gekropen
Op billen schuiven
Laat leren lopen
Moeite met fietsen, angstig of onzeker
Moeite met zwemles
Kan niet/ nauwelijks met bestek eten
Nog niet zindelijk
Reisziekte
Wat zijn de zintuigelijke kenmerken?
Gevoelig voor licht
Gevoelig voor geluid, ook bijvoorbeeld voor stemverheffing van de leerkracht
Gevoelig voor geur
Gevoelig voor aanrakingen
Gevoelig voor bijvoorbeeld kledinglabeltjes
Moeite met het opvolgen van instructies, vergeet snel wat er gedaan moet worden
Moeite met focussen, duurt lang voordat het scherp ziet. Wisselen tussen bord en schrift is lastig. Het lezen gaat daardoor traag.
Voorschoolse/ buitenschoolse zintuiglijke kenmerken kunnen zijn:
Veel oorontstekingen gehad als baby/peuter
De klachten kunnen lijken op symptomen die passen bij:
Selectief mutisme
Dyslexie
Dyscalculie
AD(H)D
Autisme
Epilepsie
Teamtraining
Op de volgende pagina staat informatie over de teamtraining: Huppelend naar groep 3!
Visuele problemen
Uit eigen ervaring weet ik dat niet geïntegreerde reflexen invloed kunnen hebben op je zicht. Dit kan klachten geven die lijken op dyslexie.
Handige links
Er is heel veel informatie te vinden over dit onderwerp. Omdat ik zelf het overzicht niet meer had heb ik een selectie gemaakt van handige websites. Klik hieronder voor het overzicht.